Ngày 19/07/2025, thủ tướng Lý Cường tham dự lễ khởi công dự án thủy điện trên sông Nhã Lỗ Tạng Bố (雅鲁藏布）chảy qua cao nguyên Tây Tạng.
Dự án được xây dựng ở khu vực khó khăn với độ cao 3000m, có động đất cấp 9, mỗi năm có 200 ngày không thấy mặt trời.
Tổng vốn đầu tư dự án lên tới 1.2 triệu tỷ RMB, là dự án thủy điện có vốn đầu tư lớn nhất trong lịch sử loài người.
Nhà máy có khả năng phát điện 3000 tỷ kWh mỗi năm, với doanh thu điện 900 triệu RMB mỗi năm, dự kiến thu hồi vốn sau 13 năm.
Dự án hứa hẹn mang tới cho Tây Tạng rất nhiều cơ hội phát triển kinh tế - xã hội:
+ Đầu tư lớn tạo ra nhu cầu về vật liệu xây dựng (như 6 triệu tấn xi măng), thúc đẩy xây dựng nhà máy sản xuất và các ngành sản xuất liên quan, tạo ra lượng lớn công việc.
+ Từ nhu cầu về xi măng mở rộng ra các ngành khác như khai thác khoáng, vận tải, đóng gói, bảo dưỡng thiết bị, tạo ra chuỗi giá trị kinh tế liên tục.
+ Dự án thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp sử dụng nhiều điện như trung tâm dữ liệu, điện giải nhôm, đa tinh thể, góp phần hình thành cụm sản xuất công nghiệp mới trên cao nguyên Tây Tạng.
Mục tiêu lâu dài: Tác động chiến lược về năng lượng
- Giảm phụ thuộc vào nhập khẩu dầu khí: Sản lượng điện của dự án tương đương với tích kiệm 1.5 triệu tấn dầu mỗi năm, giúp giảm thiểu 27% lượng dầu nhập khẩu và cải thiện tình trạng năng lượng bị động.
- Phát triển năng lượng tái tạo: Dự án phù hợp với xu hướng chuyển đổi từ nền kinh tế dùng nhiên liệu hóa thạch sang dùng điện, đồng bộ với xu hướng phát triển ô tô năng lượng mới và trí tuệ nhân tạo (AI) cần nhiều điện năng.
- Ứng dụng công nghệ truyền điện siêu cao áp(UHV Ultra-High Voltage): truyền điện khoảng cách xa, suy hao trên đường truyền thấp. Giúp truyền điện từ vùng Tây Bắc (nơi có nhiều nguồn năng lượng tái tạo) đến vùng Đông Nam, thậm chí xuất khẩu điện năng sạch ra nước lân cận, thay đổi cục diện năng lượng châu Á.
Thuật ngữ “điện áp siêu cao (Ultra - high Voltage - UHV)”
• Định nghĩa: UHV là cấp điện áp trên 1000 kV cho truyền điện AC (điện xoay chiều) và trên ±800 kV cho truyền điện DC (điện trực chiều). Nó là công nghệ truyền điện giúp gửi điện với áp điện rất cao, giải quyết vấn đề “không thể truyền điện hiệu quả qua khoảng cách xa”.
• Ý nghĩa: Với áp điện cao, dòng điện trong dây dẫn sẽ nhỏ hơn, từ đó giảm mất năng lượng do nhiệt độ (suy hao điện năng), và có thể truyền điện qua khoảng cách rất xa (đến vài nghìn km) mà vẫn giữ được hiệu suất cao.
- Tạo cơ hội phát triển cho Tây Tạng: Đầu tư lớn tạo ra ngành công nghiệp mũi nhọn, thay đổi trạng thái Tây Tạng chủ yếu phụ thuộc vào chính phủ trung ương, giúp khu vực tự tạo sinh năng lượng kinh tế và tham gia vào phân công sản phẩm công nghiệp toàn quốc.
- Mở ra kỷ nguyên mới: Dự án kết hợp trí tuệ con người và sức mạnh tự nhiên, biến cao nguyên Tây Tạng thành vùng năng lượng, tương tự như cách đập thủy điện Tam Hiệp (Three Gorges) làm cho sông Dương Tử trở thành "đường giao thông vàng".
Tóm lại, dự án xây dựng nhà máy điện thủy Nhã Lỗ Tạng Bố không chỉ có giá trị kinh tế bề mặt về doanh thu điện, mà còn tác động sâu xa đến phát triển sản xuất công nghiệp, chiến lược năng lượng và phát triển khu vực, là một cột mốc quan trọng trên hành trình trỗi dậy của Trung Quốc.
